PHẢN HỒI CỦA KHÁCHVăn hóa thuốc lào của Việt Nam không chỉ là một thói quen sinh hoạt mà còn là một phần không thể thiếu của đời sống xã hội và văn hóa dân tộc. Từ các loại điếu truyền thống đến những câu chuyện và tín ngưỡng, thuốc lào đã trở thành một biểu tượng đậm chất văn hóa và lịch sử của đất nước.
1. Lịch Sử và Nguyên Gốc của Thuốc Lào
Thuốc lào không chỉ là một loại thuốc mà còn là một phần của văn hóa dân gian Việt Nam từ hàng thế kỷ trước. Trong xã hội Việt Nam xưa, phần đông phụ nữ ăn trầu, còn đàn ông, thuốc lào gắn bó với họ lúc vui, buồn thậm chí suốt cả cuộc đời. Thuốc lào được hút bằng điếu ống, điếu bát … để cho tiện dụng khi xa nhà thì hút bằng điếu cày (điếu để hút thuốc trong lúc cày bừa ở đồng ruộng nên gọi là điếu cày).
Cái tập quán hút thuốc lào chính là “khúc dạo đầu” cho cuộc hội ngộ, tương phùng, có thể coi là nét văn hóa của tầng lớp xã hội làng quê thời phong kiến. Vùng nông thôn Việt Nam. Trước kia hầu như nhà nào cũng có người hút thuốc lào, khi đã hút thuốc lào thì chắc chắn sẽ say, say rồi thì mê mẩn.
“Một thằng hút, bốn thằng say
Hai thằng châm đóm ngã quay ra nhà
Bà già đi chợ đường xa
Hít phải mùi thuốc say ba bốn tuần
Thêm chú gà trống ngoài sân,
Mổ nhầm bã thuốc cánh chân … cứng đờ.
Lại còn chị mái hoa mơ.
Hơi thuốc bay đến bơ phờ cả … lông.
Khói thuốc cứ toả vòng vòng.
Say hết tất cả nước trong, nước ngoài.”
Theo Lê Quý Đôn, nước Nam ta vốn không có giống cây thuốc lào. Đào Duy Anh cũng có ghi chép rằng từ năm Canh Tý, niên hiệu Vĩnh Thọ (1660), đời vua Thần Tông nhà Lê, người nước Ai Lao mang giống cây đến nước Nam, dân ta mới đem trồng. Từ đó có loại thuốc “quyến rũ” vô cùng này, quan, dân, đàn bà, con gái đua nhau hút, đến nỗi có người nói rằng: “Nhịn cơm ba ngày còn được, chứ một lúc nhịn hút thuốc thì không được”. Sách Vân Đài loại ngữ của Lê Quý Đôn và Đồng Khánh dư địa chí gọi cây thuốc lào là tương tư thảo (cỏ tương tư). Thời xưa, ngoài miếng trầu là đầu câu chuyện, thuốc lào cũng được đem ra để mời khách.
2. Phong Tục và Tín Ngưỡng
Văn hóa thuốc lào không chỉ là việc sử dụng một loại thuốc mà còn là một phần của các nghi lễ và tín ngưỡng dân gian. Trong xã hội Việt Nam xưa, việc hút thuốc lào thường đi kèm với các dịp lễ hội, cúng đạo và các sự kiện quan trọng trong đời sống của người dân. Thuốc lào cũng thường được coi là một phương tiện kết nối giữa con người và thế giới tâm linh.
3. Loại Hình và Phong Cách Hút
Trong văn hóa thuốc lào của Việt Nam, có nhiều loại hình và phong cách hút khác nhau. Điều này phản ánh sự đa dạng và sáng tạo của người Việt trong việc sử dụng và phát triển phương tiện này. Các loại điếu như điếu bát, điếu cày và điếu ống đều có ý nghĩa và địa vị xã hội riêng biệt.
- Điếu Bát: Thường được sử dụng trong các dịp lễ hội và sự kiện quan trọng, điếu bát thường mang đậm chất trang nghiêm và quý phái. Việc hút thuốc lào bằng điếu bát thường được coi là biểu tượng của sự linh thiêng và tôn trọng.
- Điếu Cày: Phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của người nông dân, điếu cày thường được sử dụng trong quá trình làm việc ở đồng ruộng. Đây là biểu tượng của sự lao động và kiên nhẫn, thể hiện tinh thần vượt khó trong cuộc sống.
- Điếu Ống: Thường dành riêng cho tầng lớp quý tộc và các dịp đặc biệt, điếu ống thường được làm từ các vật liệu quý như gỗ, ngà và kim loại. Việc hút thuốc lào bằng điếu ống thường được coi là biểu tượng của sự sang trọng và quý phái.
4. Tác Động và Ý Nghĩa Xã Hội
Văn hóa thuốc lào không chỉ đóng vai trò trong đời sống cá nhân mà còn có tác động sâu rộng đến xã hội. Việc hút thuốc lào thường được coi là một phương tiện giao lưu và tương tác xã hội, tạo ra một môi trường thân thiện và gần gũi.
5. Thách Thức và Cơ Hội
Mặc dù văn hóa thuốc lào đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống và văn hóa dân tộc Việt Nam, nhưng nó cũng đối diện với nhiều thách thức từ môi trường và sức khỏe. Việc tăng cường nhận thức về tác động của thuốc lá đến sức khỏe cũng như việc phát triển các phương thức thay thế là cơ hội để xây dựng một cộng đồng khoẻ mạnh và phát triển bền vững.
Kết Luận
Văn hóa thuốc lào của Việt Nam không chỉ là một phần của cuộc sống hàng ngày mà còn là một biểu tượng của sự đa dạng và sáng tạo của văn hóa dân tộc. Từ các loại điếu truyền thống đến những câu chuyện và tín ngưỡng, thuốc lào đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống và lịch sử của đất nước. Đồng thời, việc nhận thức và tìm kiếm giải pháp cho các thách thức liên quan đến sức khỏe cũng là một bước quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển văn hóa này trong tương lai.